Het mag al een beetje een traditie genoemd worden: Wilfred van Buuren heeft weer een lijstje gemaakt met zijn favoriete boeken. Deze keer blikt hij terug op de oogst van 2022.
Wilfred: ‘Ik las dit jaar weer veel. Hoeveel weet ik niet precies: twee tot drie boeken per week? Ik moet toch maar eens net als Maurice van Lieshout een leesschriftje gaan bijhouden.
‘Er zal veel fictie bij, er was echter niet één boek dat er duidelijk boven uitstak, vandaar maar liefst vier fictietitels. Opvallend: ze hebben alle vier een homo zonder vaste partner als hoofdpersoon. Dat kan geen toeval zijn.’
Eindelijk weer eens een roman van Gerbrand Bakker. En wat voor één. Over een kapperszoon die knipt tegen heug en meug en zijn verdwenen vader, zwemmer Oleg Popov en een bloedmooi, zwakzinnig joch.
Met een ingenieuze plot over de vliegramp op Tenerife en spetterende dialogen. En ook nog eens expliciete homoseksuele gevoelens en daden, inclusief een bezoek van de schrijver als personage aan The Queen’s Head.
Gerbrand Bakker. De Kapperszoon. Amsterdam: Cossee, 2022.
En weer een autobiografische roman van het wonderkind van de Franse literatuur. Nou ja, voormalig wonderkind: hij is inmiddels ook al weer dertig. Ik kan er niet genoeg van krijgen, want iedere keer voegt Édouard Louis weer nieuwe elementen toe aan zijn particuliere universum.
Dit keer gaat het vooral over jezelf veranderen. Je zodanig aanpassen dat je deel wordt van de betere kringen. Daarvoor heb je minstens een gaaf gebit nodig. Huiveringwekkend is de beginscène waarin Édouard de hoer speelt om aan geld te komen voor een bezoek aan de tandarts.
Édouard Louis. Veranderen: methode. Amsterdam: De Bezige Bij, 2022.
Vertaald uit het Frans door Jan Pieter van der Sterre en Reintje Ghoos. Oorspr. uitg.: Changer méthode, 2021.
Holleran kende ik van eerdere romans als Dancer from the Dance (1978). Op hoge leeftijd – Holleran is inmiddels achtenzeventig – komt hij met een fijnzinnige roman over een homo op leeftijd die het ouderlijk huis in Florida niet op kan geven en de snuisterijen van zijn overleden ouders koestert als relieken.
Er gebeurt niet veel in deze trage vertelling. Geregeld bezoekt de hoofdpersoon een nog oudere vriend – ook gay en single – om samen oude Hollywoodfilms te bekijken. Sympathiek en melancholiek.
Andrew Holleran. The Kingdom of Sand. London: Jonathan Cape, 2022.
Debuutroman van de Spaanse schrijver Rafael Chirbes (1949-2015), nu eindelijk vertaald in het Nederlands en uitgegeven door uitgeverij Vleugels. Houd die uitgeverij in de gaten, een prachtig fonds met vertaalde literatuur (onder andere Thomas Bernhard en veel Frans).
Een leraar Spaans met veel vrije tijd komt in Marokko aan. Daar gaat hij wonen in Mimoun, een stadje in het Atlasgebergte, en raakt hij verwikkeld in een web van intriges. Het boek doet een beetje denken aan de romans van Camus en Sartre: existentiële vervreemding. Maar bij Chirbes gaat het meer om de sfeer dan om de ideeën.
Macaber en beklemmend.
Rafael Chirbes, Mimoun. [Bleiswijk]: Vleugels, 2022.
Vertaald uit het Spaans door Eugenie Schoolderman. Oorspr. uitg.: Mimoun, 1988.
Leukste geschiedenisboek van 2022. Een initiatief vanuit Glasgow als onderdeel van een project genaamd Cruising the Seventies: Unearthing Pre-HIV/AIDS Queer Sexual Cultures.
Met artikelen en interviews over de wereld van gedrukte en gestencilde homo en lesbo blaadjes. Prijzenswaardig is het ruime gebied dat de bundel bestrijkt. Het gaat niet alleen over Frankrijk, Duitsland en Engeland, maar ook Slowakije, Polen en Nederland komen aan bod.
Bovendien is het mooi uitgegeven, met veel fijne plaatjes. Extra fijn voor ons: een interview met Gert Hekma en Mattias Duyves over het blad Mietje.
Glyn Davis and Laura Guy (eds.). Queer print in Europe. London: Bloomsbury Visual Arts, 2022.
Meest intrigerende fotoboek dat ik vorig jaar heb gezien. Robert Tennent is een jongeman uit Nieuw-Zeeland met Vietnamese roots.
Nadat hij in 2017 was aangerand, had hij vijf maanden lang geen seks. Nadat hij voor het eerst weer seks had gehad, maakte hij foto’s van zijn bedgenoot. Dertien mannen later is er dit fotoboek.
Fotografie als een vorm van therapie. Dat klinkt niet erg veelbelovend, maar op mij maakte het grote indruk. Weinig pikken, maar wel veel nekken, armen en benen en verstrengelde lichaamsdelen.
De foto’s worden afgewisseld met gedichten. Nu is Tennent niet de grootste dichter sinds Fernando Pessoa, maar dat geeft niet: een prachtig en ontroerend boek.
Robert Tennent. Come Back To Bed. [Auckland: Robert Tennent], 2018.
Dit overzicht verscheen eerder in een licht afwijkende vorm in Tegendeel, periodiek voor leden van het Genootschap voor Tegennatuurlijke Letteren.
