Het woord ‘androgynie’ komt van het Griekse woord ‘andro’ dat man betekent en ‘gyny’ dat vrouw betekent. Waar men voorheen het begrip androgynie gebruikte voor mensen zich niet conformeren aan stereotype presentaties van mannelijkheid en vrouwelijkheid, wordt in de huidige maatschappij vaak het begrip non-binair gebruikt voor mensen zich niet identificeren met het binaire man/vrouw idee. 

Waarbij non-binair vaak in het kader van identiteitspolitiek wordt geplaatst, heeft androgynie een oudere en meer filosofische oorsprong. Vanuit dit perspectief draait androgynie om de balans tussen ‘mannelijkheid’ en ‘vrouwelijkheid’, waarbij in eenieder beide componenten als kwaliteiten inherent aanwezig zijn.  

In dit programma duiken we dieper in op de geschiedenis van het begrip ‘Androgynie’, belichten we het vanuit persoonlijk perspectief van een genderdivers gezin, en praten we met mensen die op persoonlijk en professioneel vlak letterlijk en/of figuurlijk dansen met de concepten ‘mannelijkheid’ en ‘vrouwelijkheid’. 

Theoloog en danscoach Jaap van Manen, schrijver van het boek De androgyne man beschrijft de geschiedenis van het begrip ‘androgynie’ en hoe dit vanuit de Jungiaanse psychologie als archetype wordt bezien. Van Manen pleit voor een omarming van het concept om meer persoonlijke vrijheid te creëren en genderdiversiteit bespreekbaar te maken.

In een Family talk praten twee generaties met elkaar over gender en (op)voeding. Na het dansduet Stand by Me door Det van de Vorstenbosch en Martin van Tulder, waarbij het publiek naar een man en een vrouw kijkt die met elkaar in contact proberen te komen, praten we met een tweetal creatieve mannen over (zelf)expressie, identiteitsvorming en hoe je ruimte kunt scheppen om de sociale kaders omtrent mannelijkheid en vrouwelijkheid van je af te schudden.  

Programma

19:30 – 19:35 Introductie IHLIA  

19:35 – 19:55 Jaap van Manen, auteur van De androgyne man, over de geschiedenis van androgynie   

19:55 – 20:15 Family talk: ‘Androgyn (op)voeden’ met Carlijn en Liesbeth van Helden 

20:15 – 20:30 Dansduet Stand by Me door Det van de Vorstenbosch en Martin van Tulder   

20:30 – 20:55 Mentalk: Arnaud Kokosky Deforchaux (Cultureel organisator en danser) en Shirodj Raghoenath (Project officer Emancipator)   

Gasten

• Jaap van Manen (1954) werd na zijn studie theologie opgeleid tot dansdocent en lifecoach en ontwikkelde van daaruit de nieuwe discipline danscoaching. In 1998 was hij mede-oprichter en tot 2001 hoofddocent van de Voortgezette Opleiding Docent Dansexpressie (VODD, de huidige Stichting Stroom). In 2006 en 2007 leidde hij via de Academie voor integrale menswetenschappen – SPSO (Stichting Psycho-Sociale Opleidingen) een aantal danscoaches op. Van 2013 tot 2018 deed hij hetzelfde in samenwerking met een collega op de door hen tweeën opgerichte Opleiding Danscoaching (ODC).

  Hij schreef twee boeken over danscoaching. In 2012 verscheen Danscoaching. Persoonlijke ontwikkeling door fysieke en mentale expressie (Boom/Nelissen) en in 2019 Dansend tot je essentie. Bewust zijn in beweging en verbondenheid (De Driehoek). 

• Carlijn van Helden is 20 jaar oud en identificeert dienszelf als non-binair en gebruikt de voornaamwoorden ‘die/diens’. Momenteel zit Carlijn in diens 3e jaar van de studie Interdisciplinaire Sociale Wetenschap aan de UvA in Amsterdam en doet een bestuursjaar als voorzitter bij Studievereniging Pegasus.

  Naast een druk studentenleven is die wekelijkse vrijwilliger bij de Voedselmarkt in Amsterdam Zuid en heeft die een bijbaantje bij Koninklijk Theater Carré. Carlijn woont nu drie jaar op dienszelf in Amsterdam en heeft in deze drie jaar de ruimte gevoeld om diens seksualiteit en identiteit met diens masculiene en feminiene kant, en alles wat daarbij komt kijken, te exploreren. 

• Liesbeth van Helden is de moeder van Carlijn en heeft met haar man Sven van Helden vier kinderen: Laura (24), Caspar (23), Carlijn (20) en Anna-Lynn (16). Haar loopbaan begon bij een marketing-communicatiebureau, als tekstschrijver en evenementenorganisator.  Sinds de geboorte van haar eerste kind combineerde ze het gezin met vrijwilligerswerk op de basisschool, bij de sportvereniging en in de gemeentepolitiek.

  In Hattem volgde zij opleidingen tot kinder- en danscoach (o.a. bij Jaap van Manen) totdat het uitvaartvak haar vond. Na de vakopleiding voor uitvaartbegeleiders werkt zij inmiddels 5 jaar als zelfstandig uitvaartbegeleider bij een kleine onderneming van drie vrouwen onder de rook van Zwolle. Daarnaast geeft zij af en toe gastlessen over rouw en verlies. De dans gebruikt zij in de begeleiding van mensen die te maken hebben met verlies in de breedste zin van het woord.

• Arnaud Kokosky Deforchaux is event-organizer, danser, dansdocent en choreograaf/theatermaker. Hij is gespecialiseerd in Indonesische en met name Balinese dans. Na een professionele opleiding klassiek ballet, moderne en jazz-dans aan de Dansacademie Arnhem (nu Artez) danste Arnaud jaren in experimentele dans/theaterproducties, opera’s en musicals. Hij specialiseerde zich in Balinese dans en cultuur bij privédocenten en studeerde aan de academie voor kunsten (STSI) in Denpasar op Bali.

  Arnaud ontwikkelt educatieve projecten voor kinderen en volwassenen. Hij werkte voor o.a. het Tropenmuseum, het Museum Volkenkunde in Leiden en het Museum of Civilizations in Ottawa, Canada. Sinds 2002 is hij werkzaam voor de Tong Tong Fair. Daar is hij verantwoordelijk voor de podiumprogrammering voor o.a. dans, muziek, theater en film, en voor de internationale relaties. Arnaud is sinds 2022 betrokken bij CinemAsia Film Festival, festival voor Aziatische cinema en Aziatische representatie, als creative host. 

• Shirodj Raghoenath is projectmedewerker bij Emancipator, een stichting die zich inzet voor mannenemancipatie. Mannenemancipatie betekent dat mannen zich actief inzetten voor de gelijkheid van vrouwen én inzicht bieden dat mannen zelf een wereld te winnen hebben bij emancipatie.

  Emancipator geeft verschillende workshops bij scholen, bedrijven en instanties op het gebied van het voorkomen van gender gerelateerd geweld door gendernormen en – structuren bloot te leggen. Naast zijn werk treedt Shirodj ook regelmatig op in drag: Bipasha Tabu.

• Dans is voor Det van Vorstenbosch al vanaf haar jeugd haar grote passie. Ze bekwaamde zich vnl. in verschillende moderne danstechnieken en dansimprovisatie. Na de opleiding docent dansexpressie is zij meer dan twintig jaar verbonden geweest als dansdocente aan een basisschool in Amsterdam.

  Naast het lesgeven aan kinderen is zij ook altijd zelf blijven dansen. Zo sloot ze zich onder meer aan bij de dansgroep Great Vibes, waar zij haar danspartner Martin leerde kennen. Met hem is zij gaan samenwerken en het duet ‘Stand by me” is hun tweede dans samen.

• Martin van Tulder is acteur, werkt met tekst, maar heeft dans al van kinds af aan ervaren als een manier om zich vanuit een diepere laag uit te drukken.

  Als kind van vijf, zes, sprong en tolde ik rond op muziek uit de radio en stelde ik me voor dat ik een balletdanser was. Ik kon me er helemaal in kwijt. Dan ook op balletles gaan, was een stap te ver in die tijd en ook voor het middenstandsmilieu waar ik uit kwam. Het werd toneel. Na een leven vol theater vraagt nu dans weer aandacht. Als danser bij de 60+-dansclub Greatvibes waar ik Det ontmoette. En als maker van dans, want voor mij is dans het mooiste, meest persoonlijke uitdrukkingsmiddel.’ 

Aanmelden via aanmelden@ihlia.nl