Wat zijn sekse, gender en seksualiteit?
Je bent de termen sekse, gender en seksualiteit vast al eens tegengekomen. Veel mensen raken ervan in de war en denken dat ze hetzelfde zijn, maar toch zijn ze alle drie iets anders.
Sekse gaat over iemands lichaam, bijvoorbeeld wat voor lichamelijke kenmerken en geslacht iemand heeft. Vaak wordt hier een onderscheid gemaakt tussen man en vrouw, maar dat wil niet zeggen dat ieders lichaam in één van die categorieën thuishoort. Bijvoorbeeld intersekse personen hebben lichamelijke kenmerken die niet binnen de normatieve definities van een mannelijk en vrouwelijk lichaam passen.
Gender is de persoonlijke identiteit die iemand heeft van mannelijkheid, vrouwelijkheid, een combinatie daarvan of juist iets anders. Dat iemand bijvoorbeeld de lichamelijke kenmerken van een vrouw heeft, wil niet zeggen dat die zich ook vrouw voelt of zich zo gedraagt. Vaak is het binaire denken over gender de maatschappelijke norm, ook in Nederland.
Seksualiteit gaat over gevoelens en verlangens naar anderen. Het zegt iets over tot wie iemand zich aangetrokken voelt, wat deze persoon met die verlangens doet, en hoe deze zichzelf noemt. Iemand die zichzelf bijvoorbeeld biseksueel noemt, voelt zich aangetrokken tot mannen en vrouwen en kan met een man of een vrouw flirten als men die persoon aantrekkelijk vindt. Ook voor seksualiteit geldt een maatschappelijke norm: vaak wordt er (bewust of onbewust) vanuit gegaan dat iemand heteroseksueel is, omdat dat het meeste voorkomt.
Diversiteit
Dit dossier gaat over seksuele en genderdiversiteit. Door het over diversiteit te hebben, hebben we het eigenlijk over een scala aan mogelijkheden op het gebied van sekse, gender en seksualiteit. Vaak wordt (bewust of onbewust) gedacht dat iedereen man of vrouw én heteroseksueel is.
Diversiteit gaat ervan uit dat er véél meer soorten mensen op de wereld zijn dan alleen maar heteroseksuele mannen en vrouwen. In plaats van het binaire (man/vrouw) denken over gender, sekse en seksualiteit, plaatst diversiteit al deze zaken op een spectrum.
Met andere woorden: het denken in termen van diversiteit geeft mensen de ruimte om zelf te bepalen wie ze zijn, in plaats van zich te gedragen naar wat de sociale norm is in de maatschappij.
Dit dossier kijkt op twee manieren naar seksuele en genderdiversiteit. Ten eerste wordt er gekeken naar verschillende vormen waarin mensen uiting geven aan hun gender of seksualiteit. Met andere woorden: het gaat over hoe iemand zichzelf ziet, voelt en gedraagt, én tot wie men zich aangetrokken voelt. Iedereen is uiteindelijk anders, en iedereen bepaalt uiteindelijk zelf wie men is.
Misschien heb je zelf al wel eens nagedacht over je gender of seksualiteit. Dan weet je waarschijnlijk ook dat je anderen niet nodig hebt om te vertellen hoe jij je voelt of tot wie jij je aangetrokken voelt: dat is iets dat je alleen zelf kan doen.
Daarnaast geeft dit dossier aandacht aan opvattingen in de samenleving over seksuele en genderdiversiteit. Zo streven bijvoorbeeld de overheid, bedrijven, scholen, musea en zorginstellingen steeds meer naar een inclusieve samenleving waarin iedereen zich thuis voelt en kan zijn wie die is. Door meer positieve aandacht voor seksuele en genderdiversiteit wordt het ook makkelijk voor mensen om zichzelf te kunnen zijn.
Dossierwijzer
In ieder onderwerp hieronder vind je meer informatie over wat seksuele en genderdiversiteit betekenen. Er worden per onderwerp een aantal voorbeelden genoemd over hoe divers mensen op het vlak van sekse, seks en gender kunnen zijn.
Ook is er aandacht voor maatschappelijke opvattingen over seksuele en genderdiversiteit, en worden organisaties genoemd die voor de belangen van verschillende groepen opkomen.
Het eerste onderwerp is het meest breed: het bevat informatie en suggesties die over zowel seksuele als genderdiversiteit gaan.
