Queergeschiedenispodcast Roze Reuzen is terug met een tweede seizoen. Een van de vijf Roze Reuzen is Thomas Wormgoor (hij/hem), pionier in transzorg en transemancipatie.
Thomas Wormgoor werkte als psycholoog en jurist. Hij heeft een grote rol gespeeld in de ontwikkeling van transgenderzorg in Nederland, zowel als ervaringsdeskundige als professional.
Thomas gaat in gesprek met James van Wijngaarden (die/hen). James is bestuursvoorzitter van de stichting achter Trans magazine, een onafhankelijk jaarlijks tijdschrift en een online content platform gemaakt door en voor (trans)genderdiverse personen.
Naast gastprekers is er ook een muzikaal optreden van iemand uit de community: Jip Hover (hij/hem).
Een preview van Thomas’ podcastaflevering – verschijningsdatum is 1 augustus – zal te horen zijn tijdens dit evenement.
Over Thomas Wormgoor (hij/hem)
Na zijn eigen transitie zette Thomas zich onophoudelijk in voor andere trans personen. Vanaf 2005 werkte hij als ontwikkelingspsycholoog en jurist bij Humanitas, gericht op betere ondersteuning van gendervariante jongeren. Hij was betrokken bij de oprichting van Transgender Netwerk Nederland, Transvisie en Transvisie Zorg, en hielp bij het opstellen van de eerste kwaliteitsstandaard voor transgenderzorg.
Over James van Wijngaarden (die/hen)
James is bestuursvoorzitter van de stichting achter Trans magazine, een onafhankelijk jaarlijks tijdschrift en een online content platform gemaakt door en voor (trans)genderdiverse personen. James werkt bovendien als Hoofd Marketing, Communicatie & Fondsenwerving bij Stichting Long COVID.
Over Jip Hover (hij/hem)
Jip is een Nederlandse singer-songwriter die met zijn gitaar persoonlijke verhalen tot leven wekt. Zijn liedjes gaan over queer/trans zijn en gaan tegelijkertijd ook over herkenbare thema’s als zoeken naar jezelf, verbinding en veerkracht.
Dit programma is onderdeel van COC Amsterdams Shakespeare Club.
Terugblik: Transgenderemancipatie in gesprek Roze Reuzen – Live met Thomas Wormgoor
Door: James van Wijngaarden
Op vrijdagmiddag 25 juli 2025 stroomde het H’Art Museum langzaam vol voor een bijzondere IHLIA-bijeenkomst. In de zaal zaten opvallend veel generaties naast elkaar: mensen die de eerste stappen van transgenderemancipatie in Nederland van dichtbij hadden meegemaakt, en jongeren voor wie het gesprek over genderdiversiteit vaak een meer vanzelfsprekend onderdeel van hun leven is. Die intergenerationele ontmoeting bleek tekenend voor de middag, die in het teken stond van geschiedenis, doorgeven en vooruitkijken.
De bijeenkomst werd georganiseerd door IHLIA LGBTI Heritage, ter gelegenheid van een nieuwe aflevering van de podcast Roze Reuzen, waarin pioniers uit de lhbtiq+-geschiedenis centraal staan. Deze live activiteit stond in het teken van Thomas Wormgoor: ervaringsdeskundige, activist en medeoprichter van onder andere Transvisie en Transgender Netwerk Nederland.
Welkom en context
Na een warm welkom door Alma namens IHLIA, werd het publiek meegenomen in de context van de podcast. Een korte trailer van Roze Reuzen gaf een indruk van de urgentie en de toon: persoonlijk, historisch én activistisch. Als moderator introduceerde ik het gesprek en nodigde het publiek uit om zich, als ze dat wilden, zichtbaar te maken: wie was hier voor het eerst, wie identificeerde zich als trans, non-binair of genderdivers, en wie was aanwezig als bondgenoot? De antwoorden lieten zien hoe breed en betrokken het publiek was, en vormden meteen een veilige basis voor het gesprek dat volgde.
Een pionier aan het woord
In het gesprek met Thomas Wormgoor stond zijn persoonlijke geschiedenis centraal als ingang naar bredere maatschappelijke ontwikkelingen. Hij vertelde over de motivatie om organisaties op te richten in een tijd waarin trans mensen nauwelijks zichtbaar waren in beleid, zorg of media. Wat naar voren kwam, was hoe sterk persoonlijke ervaringen van uitsluiting en onzichtbaarheid hebben bijgedragen aan collectieve actie. Daarna verschoof het gesprek naar de geschiedenis van transgenderzorg en -emancipatie in Nederland.
Machtsverhoudingen binnen en buiten de gemeenschap
Een belangrijk moment in het gesprek was de reflectie op transmasculiniteit en machtsverhoudingen. Er werd gesproken over hoe transmasculiene mensen, zodra zij als cis man worden gelezen, vaak minder zichtbaar zijn als trans persoon en tegelijkertijd profiteren van mannelijke privileges in de samenleving.
Daartegenover staat de extreme zichtbaarheid van transfeminiene mensen, die in politiek, media en online debat disproportioneel vaak het doelwit zijn van regelgeving, moral panic en haatcampagnes.
Thomas benadrukte dat solidariteit binnen de gemeenschap essentieel is om die ongelijkheid niet te reproduceren. Emancipatie, zo werd duidelijk, vraagt niet alleen om rechten, maar ook om zelfreflectie.
Publiek in gesprek
Na het interview was er ruimte voor reacties en vragen uit de zaal. Publieksleden deelden persoonlijke ervaringen, stelden kritische vragen en reflecteerden op wat emancipatie voor hen betekent. Opvallend was hoe herkenbaar veel thema’s waren, ondanks generatieverschillen. Het gesprek werd daarmee niet alleen een terugblik op geschiedenis, maar ook een gedeeld moment van erkenning.
Kunst als verbindende kracht
Een bijzonder onderdeel van de middag was de dans The Skin Senses Danger, uitgevoerd door Jasmijn Antonisse. In deze intieme choreografie stond de intergenerationele queer beleving centraal: het lichaam als drager van herinnering, kwetsbaarheid en kracht. Jasmijn, die als choreograaf en danser samenwerkte met onder meer ICK, De Nationale Opera, het Pina Bausch Tanzzentrum en Michael Clark, bracht een verstilde maar indringende tegenstem naast het gesproken woord. De performance maakte voelbaar wat woorden soms niet kunnen dragen.
Afsluiting en vooruitkijken
In het afsluitende gesprek blikten Thomas en ik kort terug op de middag en de gedeelde verantwoordelijkheid om verhalen te blijven vertellen, juist in tijden van politieke tegenwind. Kunst, cultuur en erfgoed werden benoemd als vormen van verzet én bestaansrecht. De middag eindigde met een muzikaal optreden van Jip Hover, waarna er nog lang werd nagepraat.
Wie meer wil weten van Thomas Wormgoor kan terecht bij de podcast Roze Reuzen, waarin zijn verhaal uitgebreid te horen is. Deze live bijeenkomst liet zien hoe waardevol het is om geschiedenis niet alleen te archiveren, maar samen te beleven. In gesprek, in beweging én in gemeenschap.
