Wat is religie?
Een religie is een geloofsovertuiging en/of levensbeschouwing die zin en betekenis geeft aan het leven. Iedere religie omvat een eigen overtuiging over hoe de wereld is opgebouwd en waarom we hier zijn. Vaak gaat deze overtuiging gepaard met tradities en normen en waarden.
De religies die wereldwijd de grootste geloofsgemeenschappen hebben zijn het christendom, de islam, het jodendom, hindoeïsme en boeddhisme. Al deze religies hebben een eigen kijk op de wereld waarin wij leven. Deze kijk op de wereld en het leven zijn vaak gebaseerd op geschriften, zoals de Bijbel in het christendom en de Koran binnen de islam.
Naast verschillen tussen de grote wereldreligies, is iedere religie weer verdeeld in meerdere stromingen of gemeenschappen. Ondanks dat iedere religie het geloof baseert op eigen religieuze teksten, wil dat niet zeggen dat alle geloofsgemeenschappen binnen één religie die teksten op dezelfde manier interpreteren of daar dezelfde waarde aan hecht. Zo staan katholieken en protestanten op een andere manier in het leven, terwijl zij allebei hun levensbeschouwing op de Bijbel baseren.
Religie en seksuele en genderdiversiteit
Binnen iedere religie zijn er meerdere opvattingen over seksuele en genderdiversiteit. Daarom is het lastig om te spreken over één opvatting over seksuele en genderdiversiteit per religie. Er zijn immers meerdere kerken, zoals de Rooms Katholieke kerk en de Protestantse Kerken. De Protestantse Kerken bestaan ook weer uit veel verschillende stromingen en gemeenschappen, die allemaal een net iets andere kijk hebben op seksuele en genderdiversiteit.
Om er dan nog een schepje bovenop te doen: Naast de houding van ‘gewone’ (meestal heteroseksuele) gelovigen, is er ook nog de zienswijze en levenshouding van queer personen die zelf gelovig zijn. Al deze dingen gelden trouwens niet alleen voor het christendom. Ook binnen andere grote wereldreligies zijn er een heleboel verschillende opvattingen over seks en gender.
De reden dat er vaak discussie is over religie en lhbti-onderwerpen heeft te maken met de emancipatie van queer personen. Er is bijvoorbeeld in steeds meer landen aandacht voor lhbti-rechten. Er zijn religieuze stromingen die dat soort rechten (of een deel daarvan) afwijzen, bijvoorbeeld het homohuwelijk. Vaak wordt het huwelijk binnen een religie als een heilige verbintenis tussen man en vrouw gezien. Naast dat het trouwen van twee mensen van hetzelfde geslacht als een probleem gezien kan worden, zegt die houding vaak ook iets over traditionele opvattingen over mannelijkheid en vrouwelijkheid.
Je zou kunnen zeggen dat er drie manieren zijn om over de relatie tussen lhbti en religie na te denken. Ten eerste is er de manier waarop verschillende religieuze stromingen tegen seksuele en genderdiversiteit aankijken. Vaak gaat het over interpretaties van heilige geschriften die bijvoorbeeld wel of niet seks tussen twee mensen van hetzelfde geslacht verbieden.
Ten tweede is er de manier waarop gelovige queer personen met hun geloofsovertuiging omgaan. Mensen kunnen immers zelf invulling geven aan hun geloof, zelfs als hun eigen seksuele of genderidentiteit niet door geloofsgenoten geaccepteerd wordt.
Ten derde is er de manier waarop een samenleving tegen religies en hun omgang met seksuele en genderdiversiteit aankijkt. In Nederland wordt bijvoorbeeld in het maatschappelijke debat over de acceptatie van homoseksualiteit vaak over de islam gesproken, terwijl dat helemaal niet wil zeggen dat iedere moslim hetzelfde over homoseksualiteit denkt.
Dossierwijzer
Dit themadossier probeert recht te doen aan al die verschillende manieren om over lhbti en religie na te denken. Er zijn suggesties opgenomen die in het algemeen uitleggen waarom mensen van een bepaalde geloofsovertuiging vaak afwijzend staan tegenover seksuele en genderdiversiteit.
Tegelijkertijd wordt ook aandacht gegeven aan hoe queer personen zelf met het geloof omgaan. Het hele dossier geeft zeker geen compleet beeld over het onderwerp religie en lhbti. Het biedt wel een startpunt om je in het onderwerp te verdiepen.
Ben je op zoek naar meer of andere informatie? Of heb je zelf een goede suggestie? Laat het ons weten!
